Thursday, December 23, 2010
फिरव पाठ
दे शिव्या, दे लाथा, त्याच त्या माणूसकीला
कर ओरडा, पाठ कर त्याच त्या माणूसकीला !
लोकल आली, ढकल याला, ढकल त्याला
धक्का दे म्हातार्याला, सरकव त्या पोराला
पकड जागा, फिरव पाठ त्याच त्या माणूसकीला !
नोकरी आली, भर फॉर्म, काढ ओळख
बाकीच्यांचे फॉर्म फाडून, हो तट्टू वशिल्याचा
मिळव पैसा, फिरव पाठ त्याच त्या माणूसकीला !
संधी आली, पकड पकड, पटव ती
पुरव पैसा, लाव ओळख, दे वजन वरती
हो बडा, फिरव पाठ त्याच त्या माणूसकीला !
जग असाच शेवट पर्यंत, शेवटची संधी सोडू नको
चित्रगुप्ताकडे गेल्यावरही, जप तुझा निलाजरा प्राणी
दुसरा जन्म घेताना तरी, फिरव पाठ त्याच त्या माणूसकीला !
७.०६.१९८६
चोरी
झाकणं तशीच ठेऊन
यंत्रांची चोरी झाली
ती कोणालाच कळणार नाही;
कारण ............
झाकणं कोणीच उघडणार नाहीत !
झाकणं तशीच ठेऊन
यंत्रांची चोरी झाली
ती कोणालाच कळणार नाही;
कारण ............
आता तिथे झाकणंही उरली नाहीत !
२५.०८.१९७९
Wednesday, December 22, 2010
बे वफाँ
उस तसवीर को लेकर क्या किजे
जो आखोंको सजाँ देती है
इस दिल में बसी तसवीर का क्या किजे
जो दिलको जला देती है
हमारी कदमों के छालों का
खयाल करते थे जो कभी
इस दिल की छालों का भी
खयाल नहीं आज उन को
न मिली मुहोब्बत किसी की
न मिला प्यार उन का
हम जलते रहे, ढुंढते रहे
निशानी हर चिराग की
इस चमन में इक बहार
आयी... चली गयी
वो भी चल पडे, दिल को
यादों के सहारे छोड गये
बस इक बार छेड गये
इस दिल की तारों को
वो ही बजाते रहे हम
सूर,सारी जिंदगी भर
रुपांतर...
या चित्राला कवटाळून काय करू,
जे छळिते डोळ्यांना
मनात भरलेल्या या चित्राचे काय करू,
जे जाळिते मनाला
माझ्या पावलांना बोचण्याची,
काळजी होती ज्यांना
आज ह्रदयाला बोचण्याची,
काळजी नाही त्यांना
नाही मिळाली सोबत त्यांची,
ना मिळाले प्रेमही
जळतच राहिले या जीवनी मी,
फिरते विराणी
या बागेत फक्त एक बहर;
आला...... निघोनी गेला
तेही निघून गेले आठवणीं सोबत,
मज सोडून गेले
हळूवार छेडूनी गेले,
मम ह्रदयीच्या तारा
तेच सूर आळवते मी,
आयुष्यभर सार्या
जो आखोंको सजाँ देती है
इस दिल में बसी तसवीर का क्या किजे
जो दिलको जला देती है
हमारी कदमों के छालों का
खयाल करते थे जो कभी
इस दिल की छालों का भी
खयाल नहीं आज उन को
न मिली मुहोब्बत किसी की
न मिला प्यार उन का
हम जलते रहे, ढुंढते रहे
निशानी हर चिराग की
इस चमन में इक बहार
आयी... चली गयी
वो भी चल पडे, दिल को
यादों के सहारे छोड गये
बस इक बार छेड गये
इस दिल की तारों को
वो ही बजाते रहे हम
सूर,सारी जिंदगी भर
रुपांतर...
या चित्राला कवटाळून काय करू,
जे छळिते डोळ्यांना
मनात भरलेल्या या चित्राचे काय करू,
जे जाळिते मनाला
माझ्या पावलांना बोचण्याची,
काळजी होती ज्यांना
आज ह्रदयाला बोचण्याची,
काळजी नाही त्यांना
नाही मिळाली सोबत त्यांची,
ना मिळाले प्रेमही
जळतच राहिले या जीवनी मी,
फिरते विराणी
या बागेत फक्त एक बहर;
आला...... निघोनी गेला
तेही निघून गेले आठवणीं सोबत,
मज सोडून गेले
हळूवार छेडूनी गेले,
मम ह्रदयीच्या तारा
तेच सूर आळवते मी,
आयुष्यभर सार्या
Saturday, November 13, 2010
खरेतर जगणे हाच, आनंद असतो
फक्त एका क्षणाचा, हिशोब चुकतो
आयुष्याचा सारा, आलेखच बदलून जातो
गाडीतून जाताना, फलाट लांब रहातो
फडकता रुमाल, फक्त हातात रहातो
आधाराचा हात, हातात असतो - नसतो
सोबतीचा आभास, फक्त मनासाठी असतो
प्रत्येक क्षण काही, आपला नसतो
आपला क्षण, आपणच शोधायचा असतो
फक्त एकच निमिष, आपला असतो
त्यातच सारा अर्थ, मानायचा असतो
जन्मभर आनंदाचा, शोध घेत असतो
खरेतर जगणे हाच, आनंद असतो.
आयुष्याचा सारा, आलेखच बदलून जातो
गाडीतून जाताना, फलाट लांब रहातो
फडकता रुमाल, फक्त हातात रहातो
आधाराचा हात, हातात असतो - नसतो
सोबतीचा आभास, फक्त मनासाठी असतो
प्रत्येक क्षण काही, आपला नसतो
आपला क्षण, आपणच शोधायचा असतो
फक्त एकच निमिष, आपला असतो
त्यातच सारा अर्थ, मानायचा असतो
जन्मभर आनंदाचा, शोध घेत असतो
खरेतर जगणे हाच, आनंद असतो.
Saturday, October 23, 2010
मरणाचा सोहळा
वहायचा अखेर होता
क्रूस एकट्यास
शोधले कशास खांदे
तिरडी बांधण्यास
दिली अनेक वचने
गेली वाहण्यात
केले कित्येक बहाणे
शब्दात जागण्यास
गेले आयुष्य सारे
आधार मागण्यात
बदलले हरेक नाते
अखेर तुटण्यात
लागला कशास रुमाल
आसवे पुसण्यास
बाकी न राहिला काही
आधार जगण्यास
आता झाली पुरी
कारणे मरण्यास
पाहतो आहे मीच माझ्या
मरण्याच्या सोहळ्यास
क्रूस एकट्यास
शोधले कशास खांदे
तिरडी बांधण्यास
दिली अनेक वचने
गेली वाहण्यात
केले कित्येक बहाणे
शब्दात जागण्यास
गेले आयुष्य सारे
आधार मागण्यात
बदलले हरेक नाते
अखेर तुटण्यात
लागला कशास रुमाल
आसवे पुसण्यास
बाकी न राहिला काही
आधार जगण्यास
आता झाली पुरी
कारणे मरण्यास
पाहतो आहे मीच माझ्या
मरण्याच्या सोहळ्यास
Tuesday, October 19, 2010
मैत्री कशी असावी ....
माझ्या सर्व मित्रमैत्रिणीना
मैत्री कशी असावी ....
पोळीहूनही लुसलुशीत ; जिभेला गोंजारणारी
दुधाहूनही स्निग्ध ; जिभेला मऊसूत करणारी
दह्याहूनही कवडी ; जिभेवर टिकून राहणारी
तुपाहूनही रवाळ ; जिभेवर रेंगाळत राहणारी
श्रीखंडाहूनही निघोट ; जिभेवर मुरत जाणारी
चिवड्याहूनही कुरकुरीत ; जिभेला सोकवायला लावणारी
चकलीहूनही खुसखुशीत ; जिभेला अतृप्त करणारी
पिठीसाखरेहूनही गोड ; जिभेवर विरघळत जाणारी
अन मधाहूनही घट्ट ; जिभभर पसरत जाणारी
मैत्री अशी हवी !
मैत्री कशी हवी ....
मोरासारखी नाचणारी ; निखळ आनंद देणारी
कोकीळेच्या स्वरात गाणारी ; सुखसंवाद करणारी
प्राजक्तासम नाजूक ; हळूवार सुगंधी पखरण
रातराणीसम गंधीत ; मस्त धुंद करणारी
प्रवाहासम वाहती ; हवी तिथे नेणारी
खडकाहूनी अचल ; खंबीर आधार देणारी
मेणाहूनी मऊ ; हवी तशी दबणारी
सोन्यासारखी झळाळणारी ; मैत्रीचा कस दाखवणारी
अन आरशासम पारदर्शी ; जणू तुमचीच प्रतिकृती
मैत्री अशी असावी !
मैत्री कशी असावी...
ढगांसारखी आपल्याच मस्तीत ; हवे तेथे भटकणारी
विजेसारखी लखलखून ; चकीत करून सोडणारी
पावसासारखी भिजवणारी ; प्रेमात चिंब करणारी
न दुभंगणार्या पाण्यासारखी ; सलग, सजग, निखळ वाहती
वार्यासारखी स्वच्छंद ; बंध मुक्त करणारी
उन्हासारखी चमचमणारी ; लख्ख लख्ख उजळवणारी
इंद्रधनुसारखी सप्तरंगी ; जीवनाला रंगवून जाणारी
सावलीसारखी शीतल ; जणू मायेची पाखर
धरतीसारखी सृजन ; एक एक बी फुलवणारी
मैत्री अशी असावी !
मैत्री कशी असावी ....
पोळीहूनही लुसलुशीत ; जिभेला गोंजारणारी
दुधाहूनही स्निग्ध ; जिभेला मऊसूत करणारी
दह्याहूनही कवडी ; जिभेवर टिकून राहणारी
तुपाहूनही रवाळ ; जिभेवर रेंगाळत राहणारी
श्रीखंडाहूनही निघोट ; जिभेवर मुरत जाणारी
चिवड्याहूनही कुरकुरीत ; जिभेला सोकवायला लावणारी
चकलीहूनही खुसखुशीत ; जिभेला अतृप्त करणारी
पिठीसाखरेहूनही गोड ; जिभेवर विरघळत जाणारी
अन मधाहूनही घट्ट ; जिभभर पसरत जाणारी
मैत्री अशी हवी !
मैत्री कशी हवी ....
मोरासारखी नाचणारी ; निखळ आनंद देणारी
कोकीळेच्या स्वरात गाणारी ; सुखसंवाद करणारी
प्राजक्तासम नाजूक ; हळूवार सुगंधी पखरण
रातराणीसम गंधीत ; मस्त धुंद करणारी
प्रवाहासम वाहती ; हवी तिथे नेणारी
खडकाहूनी अचल ; खंबीर आधार देणारी
मेणाहूनी मऊ ; हवी तशी दबणारी
सोन्यासारखी झळाळणारी ; मैत्रीचा कस दाखवणारी
अन आरशासम पारदर्शी ; जणू तुमचीच प्रतिकृती
मैत्री अशी असावी !
मैत्री कशी असावी...
ढगांसारखी आपल्याच मस्तीत ; हवे तेथे भटकणारी
विजेसारखी लखलखून ; चकीत करून सोडणारी
पावसासारखी भिजवणारी ; प्रेमात चिंब करणारी
न दुभंगणार्या पाण्यासारखी ; सलग, सजग, निखळ वाहती
वार्यासारखी स्वच्छंद ; बंध मुक्त करणारी
उन्हासारखी चमचमणारी ; लख्ख लख्ख उजळवणारी
इंद्रधनुसारखी सप्तरंगी ; जीवनाला रंगवून जाणारी
सावलीसारखी शीतल ; जणू मायेची पाखर
धरतीसारखी सृजन ; एक एक बी फुलवणारी
मैत्री अशी असावी !
Thursday, August 12, 2010
श्रावणधारा
झुरुमुरु झुरुमुरु वर्षती; श्रावणधारा
ऊन कोवळे सोनेरी जणू; पिवळा पारा
हिरव्या हिरव्या वनराईतूनी; वाही वारा
शीळ वाजवी जणू; कान्हाचा पावा
थुईथुई थुईथुई मोर नाचती; सजवी राना
पक्षी गोड कुजन करिती; देती सूर त्यांना
झुळझुळ झरे वाहती; नेती जलधारा
झुरुमुरु झुरुमुरु वर्षती; श्रावणधारा
ऊन कोवळे सोनेरी जणू; पिवळा पारा
हिरव्या हिरव्या वनराईतूनी; वाही वारा
शीळ वाजवी जणू; कान्हाचा पावा
थुईथुई थुईथुई मोर नाचती; सजवी राना
पक्षी गोड कुजन करिती; देती सूर त्यांना
झुळझुळ झरे वाहती; नेती जलधारा
झुरुमुरु झुरुमुरु वर्षती; श्रावणधारा
Sunday, August 8, 2010
आता नाहीच कशात राम
चकित झाला होतास तू
कधी नव्हे ते, "काही" मागीतले होते मी .
अगदी स्वयंवरापासून तोपर्यंत;
मी होतेच तृप्त.
अन त्या दिवशी मात्र
माझ्या डोळ्यातली इच्छा पाहून, समजून.
हरकून गेला होतास तू ;
अन मोहरले होते मी.
त्या कांचन मृगाचे निमित्त मात्र....
तू जाणले होतेस माझे डोहाळे.
अन धावला होतास
तू................
एरवी तुझ्यासारखा विचारी, समंजस, संयत;
ऋषींच्या यज्ञात त्रास देणार्या दानवांना
ओळखुन, पिटाळणारा तू;
मारिचाला ओळखू नाही शकलास !
कारण तुझ्या डोळ्यात होती स्वप्ने
माझ्या कुशीतल्या बाळाची.
अगदी तूच नाही लक्ष्मणानेही
ओळखली होती माझी जडावलेली पावले.
अन त्या दुष्ट रावणानेही
ओळखली होती माझी अवस्था.
म्हणूनच केली ना त्याने
माझी रवानगी अशोक वनात .
अन हे सगळे माहिती असूनही
तू त्या परिटाचे ऐकावेस बोलणं ?
करावास माझा त्याग ?
का ? का ? का?
हो झाली माझी चूक.
झाला मला मोह.
केला मी हट्ट.
कांचनमृगाचा.
पण त्या साठी
इतकी मोठी शिक्षा ?
निरोपही न घेता
धाडून दिलस रानात.
ज्या जानकीसाठी तू
उचललेस शिवधनुष्य.
तिलाच सोडून दिलस , एकटं
पेलायला, आईपणाचे शिवधनुष्य !
आताच तर नितांत,
सोबत हवी होती
भावी स्वप्न आताच तर
रंगवायची होती.
कोठे गेला तो माझा राम ?
कोठे हरवला माझा राम ?
कोठे शोधू तुला राम ?
आता नाहीच कशात राम............... !
कधी नव्हे ते, "काही" मागीतले होते मी .
अगदी स्वयंवरापासून तोपर्यंत;
मी होतेच तृप्त.
अन त्या दिवशी मात्र
माझ्या डोळ्यातली इच्छा पाहून, समजून.
हरकून गेला होतास तू ;
अन मोहरले होते मी.
त्या कांचन मृगाचे निमित्त मात्र....
तू जाणले होतेस माझे डोहाळे.
अन धावला होतास
तू................
एरवी तुझ्यासारखा विचारी, समंजस, संयत;
ऋषींच्या यज्ञात त्रास देणार्या दानवांना
ओळखुन, पिटाळणारा तू;
मारिचाला ओळखू नाही शकलास !
कारण तुझ्या डोळ्यात होती स्वप्ने
माझ्या कुशीतल्या बाळाची.
अगदी तूच नाही लक्ष्मणानेही
ओळखली होती माझी जडावलेली पावले.
अन त्या दुष्ट रावणानेही
ओळखली होती माझी अवस्था.
म्हणूनच केली ना त्याने
माझी रवानगी अशोक वनात .
अन हे सगळे माहिती असूनही
तू त्या परिटाचे ऐकावेस बोलणं ?
करावास माझा त्याग ?
का ? का ? का?
हो झाली माझी चूक.
झाला मला मोह.
केला मी हट्ट.
कांचनमृगाचा.
पण त्या साठी
इतकी मोठी शिक्षा ?
निरोपही न घेता
धाडून दिलस रानात.
ज्या जानकीसाठी तू
उचललेस शिवधनुष्य.
तिलाच सोडून दिलस , एकटं
पेलायला, आईपणाचे शिवधनुष्य !
आताच तर नितांत,
सोबत हवी होती
भावी स्वप्न आताच तर
रंगवायची होती.
कोठे गेला तो माझा राम ?
कोठे हरवला माझा राम ?
कोठे शोधू तुला राम ?
आता नाहीच कशात राम............... !
Sunday, June 20, 2010
सावळ्या घना...

सावळ्या घना जरा, बरसून जा
माझिया प्रियेला जरा, सजवून जा
हिरवा मखमली गालिचा, पसरूनी जा
रानफुलांच्या बिंद्या त्यावर, फुलवून जा
इंद्रधनुष्याच्या मखरी, मांडून जा
जलधारांचा धूसर पडदा, ओढून जा
कडाड वीजांचा ताशा, वाजवून जा
सावळ्या घना जरा, बरसून जा
माझिया प्रियेला जर, सजवून जा
विभोर तिच्या कुंतलांना, भिजवून जा
भांगात दवबिंदूंची बिंदी, लावून जा
पापण्यात स्वप्ने नवी रेखून जा
मोत्यांच्या थेंबांची कुंडले, अडकवून जा
श्वासात मृदगंधाचा सुवास, पेरून जा
लालिमा कुंकवाचा गाली, पसरून जा
मोत्यांच्या माळेसम थेंब, ओवून जा
निळी सावळी ओढणी, ओढून जा
उन्हाची किनार तिला, लावून जा
लाटांचे पैंजण पावलात, घालून जा
माझिया प्रियेला जरा सजवून जा
सावळ्या घना जरा, बरसून जा
माझिया प्रियेला जरा, सजवून जा
18.06.2010
माझिया प्रियेला जरा, सजवून जा
हिरवा मखमली गालिचा, पसरूनी जा
रानफुलांच्या बिंद्या त्यावर, फुलवून जा
इंद्रधनुष्याच्या मखरी, मांडून जा
जलधारांचा धूसर पडदा, ओढून जा
कडाड वीजांचा ताशा, वाजवून जा
सावळ्या घना जरा, बरसून जा
माझिया प्रियेला जर, सजवून जा
विभोर तिच्या कुंतलांना, भिजवून जा
भांगात दवबिंदूंची बिंदी, लावून जा
पापण्यात स्वप्ने नवी रेखून जा
मोत्यांच्या थेंबांची कुंडले, अडकवून जा
श्वासात मृदगंधाचा सुवास, पेरून जा
लालिमा कुंकवाचा गाली, पसरून जा
मोत्यांच्या माळेसम थेंब, ओवून जा
निळी सावळी ओढणी, ओढून जा
उन्हाची किनार तिला, लावून जा
लाटांचे पैंजण पावलात, घालून जा
माझिया प्रियेला जरा सजवून जा
सावळ्या घना जरा, बरसून जा
माझिया प्रियेला जरा, सजवून जा
18.06.2010
Wednesday, June 16, 2010
राणी सोड आता हात
सोड आता हात छकुले, राणी सोड आता हात
कधी बरं मी हे म्हटलं तुला प्रथम ?
नऊ महिने, नऊ दिवस झाल्यावरही
जेव्हा तू येईनास, तेव्हा म्हटलं होतं
सोड आता हात, ये ना जगात.....
अन मग अगदी आजपर्यंत
कितीतरी वेळा समजावलं मी तुला
राणी, सोड आता हात....
इवलीशी होतीस, अन कामावर जाताना
आपले इवले इवले बळ एकवटून
आपल्या इवल्युश्या बोटांनी
घट्ट पकडायचीस माझं बोट कसंतरी
तेव्हाही म्हटलं तुला
सोनुल्या, सोड आता हात...
शाळेत तुला सोडताना
तुझा हिरमुसलेला, गोंधळलेला चेहरा पाहून
तुटलं माझ्या मनात, पण तरीही म्हटलं होतं
राणी, सोड आता हात...
सायकल शिकायला लागलीस
पण मी दिलेला आधार तू सोडायची नाहीस
अगदी तेव्हाही मी म्हटलं
आता सोड हात...
कळीचे फूल झालं,
सोबत मैत्रिणींचे झेले आले,
तरीही प्रत्येक गोष्ट, माझ्या मागे मागे फिरत
पदर धरून आलीस सांगत
तेव्हाही हसून म्हटलं
राणी सोड आता हात...
आता राणीला राजा, होतो आम्ही शोधत
तेव्हा तू म्हणालीस, थोडं थांबा;
चार धामची यात्रा होती आमच्या मनात;
म्हणालीस, ती पूर्ण करते,
मग धरते, राजाचा हात....
चार धाम यात्रेत पावलोपावली आता
आम्हीच धरला तुझा हात
उंच चढण, दगडी वाट, निसरडी वाट,
डावीकडे कडा, उजवीकडे खोल खोल दरी...
अन,
काय घडले, काहीच कळले नाही
हे काय झाले विपरित...
मला दरीपासून वाचवत
उभी होतीस सावरत
पायाखालचा दगड
निसटला एका क्षणात
मी करेपर्यंत पुढे हात
तू खाली दरीत
नजरेसमोर, एका क्षणात
तू खोल खोल खाली...
अन मग एका झाडीत
दिसलीस तू अडकलेली
देवाचे आभार मानत
हाका मारत, राहिले सांगत,
"राणी, नको सोडू हात...
घट्ट धर, आम्ही शोधतोय मदत."
किती धावाधाव, कित्येकांचे हात
दोर्या, शिड्या, सूचना,
किती किती जणांची मेहनत...
दुपार झाली, झाली सांजवात
तू तिथेच खोल खोल दरीत
आम्ही फव-त सांगत
"राणी घट्ट धर, सोडू नको हात"
आजुबाजुचे चेहरे आता चालले बदलत...
वाटाड्यांतले अनुभवी म्हातारबा
आता झाले पुढे, अगदी मऊ आवाजात
हळू हळू थोपटत..
मला बाजूला घेत
म्हणाले, " माई आता बास "
"अहो असं काय करता
तिनं धरलाय हात घट्ट
मला आहे माहीत
ताकद आहे तिच्यात
धरेल ती रात्रभर हात
आपण सकाळी करुया मदत"
"माई, ऐकून घे
रात्र आपली नसते कधीच
अन त्या आधीच ही
वर घोंगावणारी गिधाडं बघ.
त्यांना नसते दयामाया
त्यांना असते फव-त
आग पोटात.
त्यांना नसतो विधीनिवेश
कळते त्यांना फ्व-त वेळ.
नसतोच त्यांच्या कायद्यात
हा नियम- जिवंत की मृत.
आता लेकीला सांग, सोड हात...
जिवंतपणी मरण्यापेक्षा
सुखाचे मरण पत्कर....
माई, सांग तिला, सोड आता हात ..."
" अहो असं कसं सांगू
माझ्या काळजाचा तुकडा...
आयुष्यभर रहा लढत
आले मी तिला सांगत.
तिला सांगू आता
सोड मैदान आता ?
एका आईला हे सांगता...?"
" माई, माझे ऐक.
गिधाडांना, आधी दिसतात डोळे
मग......, हे सगळं नाही साहत
म्हणून म्हणतोय सांग तिला, सोड हात.... "
एक भयाण वास्तव
उभे माझ्या समोर
अन मग ओरडत
धावले मी दरीत
सगळ्यांनी आवरत
पकडून ठेवत
आगे नेलं ओढत....
मी मात्र ओरडत.....
"राणी, सोड आता हात.....
राणी, सोड आता हात.....
राणी सोड आता हात..............."
नऊ महिने, नऊ दिवस झाल्यावरही
जेव्हा तू येईनास, तेव्हा म्हटलं होतं
सोड आता हात, ये ना जगात.....
अन मग अगदी आजपर्यंत
कितीतरी वेळा समजावलं मी तुला
राणी, सोड आता हात....
इवलीशी होतीस, अन कामावर जाताना
आपले इवले इवले बळ एकवटून
आपल्या इवल्युश्या बोटांनी
घट्ट पकडायचीस माझं बोट कसंतरी
तेव्हाही म्हटलं तुला
सोनुल्या, सोड आता हात...
शाळेत तुला सोडताना
तुझा हिरमुसलेला, गोंधळलेला चेहरा पाहून
तुटलं माझ्या मनात, पण तरीही म्हटलं होतं
राणी, सोड आता हात...
सायकल शिकायला लागलीस
पण मी दिलेला आधार तू सोडायची नाहीस
अगदी तेव्हाही मी म्हटलं
आता सोड हात...
कळीचे फूल झालं,
सोबत मैत्रिणींचे झेले आले,
तरीही प्रत्येक गोष्ट, माझ्या मागे मागे फिरत
पदर धरून आलीस सांगत
तेव्हाही हसून म्हटलं
राणी सोड आता हात...
आता राणीला राजा, होतो आम्ही शोधत
तेव्हा तू म्हणालीस, थोडं थांबा;
चार धामची यात्रा होती आमच्या मनात;
म्हणालीस, ती पूर्ण करते,
मग धरते, राजाचा हात....
चार धाम यात्रेत पावलोपावली आता
आम्हीच धरला तुझा हात
उंच चढण, दगडी वाट, निसरडी वाट,
डावीकडे कडा, उजवीकडे खोल खोल दरी...
अन,
काय घडले, काहीच कळले नाही
हे काय झाले विपरित...
मला दरीपासून वाचवत
उभी होतीस सावरत
पायाखालचा दगड
निसटला एका क्षणात
मी करेपर्यंत पुढे हात
तू खाली दरीत
नजरेसमोर, एका क्षणात
तू खोल खोल खाली...
अन मग एका झाडीत
दिसलीस तू अडकलेली
देवाचे आभार मानत
हाका मारत, राहिले सांगत,
"राणी, नको सोडू हात...
घट्ट धर, आम्ही शोधतोय मदत."
किती धावाधाव, कित्येकांचे हात
दोर्या, शिड्या, सूचना,
किती किती जणांची मेहनत...
दुपार झाली, झाली सांजवात
तू तिथेच खोल खोल दरीत
आम्ही फव-त सांगत
"राणी घट्ट धर, सोडू नको हात"
आजुबाजुचे चेहरे आता चालले बदलत...
वाटाड्यांतले अनुभवी म्हातारबा
आता झाले पुढे, अगदी मऊ आवाजात
हळू हळू थोपटत..
मला बाजूला घेत
म्हणाले, " माई आता बास "
"अहो असं काय करता
तिनं धरलाय हात घट्ट
मला आहे माहीत
ताकद आहे तिच्यात
धरेल ती रात्रभर हात
आपण सकाळी करुया मदत"
"माई, ऐकून घे
रात्र आपली नसते कधीच
अन त्या आधीच ही
वर घोंगावणारी गिधाडं बघ.
त्यांना नसते दयामाया
त्यांना असते फव-त
आग पोटात.
त्यांना नसतो विधीनिवेश
कळते त्यांना फ्व-त वेळ.
नसतोच त्यांच्या कायद्यात
हा नियम- जिवंत की मृत.
आता लेकीला सांग, सोड हात...
जिवंतपणी मरण्यापेक्षा
सुखाचे मरण पत्कर....
माई, सांग तिला, सोड आता हात ..."
" अहो असं कसं सांगू
माझ्या काळजाचा तुकडा...
आयुष्यभर रहा लढत
आले मी तिला सांगत.
तिला सांगू आता
सोड मैदान आता ?
एका आईला हे सांगता...?"
" माई, माझे ऐक.
गिधाडांना, आधी दिसतात डोळे
मग......, हे सगळं नाही साहत
म्हणून म्हणतोय सांग तिला, सोड हात.... "
एक भयाण वास्तव
उभे माझ्या समोर
अन मग ओरडत
धावले मी दरीत
सगळ्यांनी आवरत
पकडून ठेवत
आगे नेलं ओढत....
मी मात्र ओरडत.....
"राणी, सोड आता हात.....
राणी, सोड आता हात.....
राणी सोड आता हात..............."
-----------------------------------------------------------------------------------------
खरी घडलेली घटना. माझ्या मैत्रिणीने पाहिलेली. ऐकल्यावर मीही सैरभैर झाले. आज ती अशी उअतरली माझ्या मनात. आता लिहितानाही खुपदा वाटले नाही लिहू इथे. पण त्या आईचे दु:ख मला स्वस्थही बसू देईना. आता लिहितानाही डोळ्यातले पाणी थांबत नाही.........
मला खरच वाटत नव्हतं इथे ही कविता टाकावी. पण मला वाटलं हिच माझ्याकडून एक श्रद्धांजली असेल तिला.
खरी घडलेली घटना. माझ्या मैत्रिणीने पाहिलेली. ऐकल्यावर मीही सैरभैर झाले. आज ती अशी उअतरली माझ्या मनात. आता लिहितानाही खुपदा वाटले नाही लिहू इथे. पण त्या आईचे दु:ख मला स्वस्थही बसू देईना. आता लिहितानाही डोळ्यातले पाणी थांबत नाही.........
मला खरच वाटत नव्हतं इथे ही कविता टाकावी. पण मला वाटलं हिच माझ्याकडून एक श्रद्धांजली असेल तिला.
Monday, May 31, 2010
" प्रिय मामा.....
जवळच्या व्यक्तीने संबंध अचानक तोडून टाकले की त्याची एखादी कृती ही किती दुखावणारी असते नाही ? एका मामाने असाच एक जुनी वस्तू परत केली; तेव्हा भळभळलेली ही जखम..... झाली जवळ जवळ दहा वर्षे. तेव्हा झालेली ही कविता. तशी खुप व्यक्तिगत. पण जितकी व्यक्तिगत तितकी सार्वत्रिक असं वाटलं, म्हणून आता दहा वर्षांनंतर पोस्टतेय.
( इजाजतमधल्या गझलेस धन्यवाद देऊन )
आईचे अजून काही सामान राहिलय तुझ्यापाशी....
( इजाजतमधल्या गझलेस धन्यवाद देऊन )
आईचे अजून काही सामान राहिलय तुझ्यापाशी....
ते परत करशील मामा ?
तिची एक छोटीशी नात आहे, तुझ्यापाशी.....
जिच्या बारश्याला, तिच्या आई-आजीला;
जेवता यावं म्हणून, सत्तरीची माझी आई;
पायाला रग लागली तरी, मांडीत घेऊन बसलेली.
जिच्या बारश्याला, डोळे खोबण्या झाल्या तरी;
दुपट्यावर घड्याळाचे आकडे अन
तिच्या नावाची A,B,C,D जुळवत बसली होती
अशी तिची एक नात आहे तुझ्याजवळ
ती परत करशील मामा ....?
तिची एक सून आहे, मामा तुझ्यापाशी....
जिच्या प्रत्येक सणाला, तिनं आत्या हवी असं म्हटलं,
जिनं आपल्या प्रेग्नन्सीत , प्रत्येक अडचण विचारली,
काय खाऊ, किती खाऊ विचारलं,
जिनं आपल्या बाळाला कसं वाढवू विचारलं,
अशी तिची एक सून आहे, तुझ्याजवळ,
ती परत करशील, मामा....?
तिचा एक जावई आहे, तुझ्याकडे...
ज्याच्याशी तिची ओळखही नाही,
त्याचा फोटोही नाही तिच्याकडे,
ज्याच्या प्रतिक्षेची तिने खुप वाट पाहिली होती...
तो जावई आहे , तुझ्याकडे,
तो परत करशील मामा...
तिचा एक भाचा आहे, मामा तुझ्यापाशी...
जो लहानपणी आत्या, आत्या करत
फिरायचा तिच्या मागे मागे,
त्याच्या आईच्या आजारपणात,
तिच्याकडून जेवायचा...
त्याच्या वडिलांच्या अनुपस्थितीत...
वडिलांच्या लहानपणच्या गोष्टी ऐकायचा तिच्याकडून,
अन मोठेपणी आपल्या लग्नातल्या
अनेक मतभेदांमध्ये मानायचा सल्ला तिचा,
असा एक भाचा आहे तिचा, तुझ्यापाशी
तो परत करशील मामा....
तिची एक भाची आहे मामा, तुझ्यापाशी....
तिची जणू काही ती पहिली नातच,
अन तिच्यात काही अंशी पाहिली,
तुम्ही सर्वांनीच तुमची फार कमी
पाहिलेली, अनुभवलेली तुमची आई.
जिच्या कोडकौतुकासाठी, माझी आई;
अनेक शनिवार-रविवार, आपला संसार उरकून;
धडपडत करायची पुणे-मुलुंड वारी.
अन मोठेपणी जी स्वतः म्हणायची,
"आत्याचं घर कितीही लांब असू दे,
मी जाईनच तिच्या घरी..."
अशी तिची भाची ....
जी तिच्या सगळ्या गुजगोष्टी
सांगण्यासाठी धडपडत यायची,
अन एका आन्सरिंगमशीनमुळे,
सगळे धागे तोडून टाकणारी,
अशी एक भाची आहे, तुझ्याकडे
ती परत करशील, मामा...
तिची एक वहिनी आहे मामा, तुझ्याकडे...
सुरुवातीला काहीशी शंकेने,
मग खुपशी समजून, की फायदा म्हणून
अन नंतर खुपशी स्पर्धा म्हणून,
नाते तुटत नाही म्हणूण स्विकारणारी
जिच्या आजारपणात आपला संसार गुंडाळून,
माझी आई धावली होती, तिच्या कच्च्याबच्च्यांसाठी.
जिचा संसार टिकावा म्हणून;
तुझ्याशीही भांडली, तिची बाजू घेऊन,
अशी एक वहिनी आहे तिची, तुझ्याजवळ
ती परत करशील, मामा...
आणखीन एक सर्वात महत्वाचे सामान तिचे
राहिलेय तुझ्यापाशी मामा, ते परत करशील ?
तिची आई गेली तेव्हा बाळा-भाई म्हणत
तिने जवळ घेतले....
लहान म्हणून अनेकदा, शिस्तीच्या नानासाहेबांसमोर,
ज्यांना पाठीशी घातले, त्यातल्या...
तडकफडक तरूणपणी ज्याला पाठिंबा दिला,
तरूणपणी ज्याच्या इच्छा जाणून घेतल्या,
तेव्हा ज्याला मानसिक आधार दिला,
ज्याच्या लग्नात केवळ ताई नाही तर आई,
हा मान मिळवला, अन तशी कर्तव्येही पार पाडली,
ज्याच्या संसारातल्या वादळांना शांत केलं,
ज्याचे तारू भरकटू नये म्हणून
सगळा वाईटपणा घेतला,
अन ज्याने मानसिअक आधारही दिला,
घर बदलताना, काही महत्वाचे निर्णय घेताना,
जो न सांगता मदतीला पुढे झाला,
असा एक भाऊ आहे तिचा, तुझ्याकडे...
तो परत करशील, मामा...
हे सगळं सामान परत करशील मामा ?
आणि हे सगळं नाही परत करू शकलास...
तर एक विनंती करू तुला, मामा...
वयाच्या सत्तरीला, डोळ्याच्या खाचा झाल्यावर
निदान त्यांचे वाहत असलेले अश्रू तरी
आता वाढवू नकोस, मामा...
पूर्वीची कणखर, खंबीर अशी तुझी ताई....
आता खरच झालीय एक म्हातारी आजीबाई...
तिचं काही सामान राहू दे ना, तुझ्याकडे, मामा..... "
तिची एक छोटीशी नात आहे, तुझ्यापाशी.....
जिच्या बारश्याला, तिच्या आई-आजीला;
जेवता यावं म्हणून, सत्तरीची माझी आई;
पायाला रग लागली तरी, मांडीत घेऊन बसलेली.
जिच्या बारश्याला, डोळे खोबण्या झाल्या तरी;
दुपट्यावर घड्याळाचे आकडे अन
तिच्या नावाची A,B,C,D जुळवत बसली होती
अशी तिची एक नात आहे तुझ्याजवळ
ती परत करशील मामा ....?
तिची एक सून आहे, मामा तुझ्यापाशी....
जिच्या प्रत्येक सणाला, तिनं आत्या हवी असं म्हटलं,
जिनं आपल्या प्रेग्नन्सीत , प्रत्येक अडचण विचारली,
काय खाऊ, किती खाऊ विचारलं,
जिनं आपल्या बाळाला कसं वाढवू विचारलं,
अशी तिची एक सून आहे, तुझ्याजवळ,
ती परत करशील, मामा....?
तिचा एक जावई आहे, तुझ्याकडे...
ज्याच्याशी तिची ओळखही नाही,
त्याचा फोटोही नाही तिच्याकडे,
ज्याच्या प्रतिक्षेची तिने खुप वाट पाहिली होती...
तो जावई आहे , तुझ्याकडे,
तो परत करशील मामा...
तिचा एक भाचा आहे, मामा तुझ्यापाशी...
जो लहानपणी आत्या, आत्या करत
फिरायचा तिच्या मागे मागे,
त्याच्या आईच्या आजारपणात,
तिच्याकडून जेवायचा...
त्याच्या वडिलांच्या अनुपस्थितीत...
वडिलांच्या लहानपणच्या गोष्टी ऐकायचा तिच्याकडून,
अन मोठेपणी आपल्या लग्नातल्या
अनेक मतभेदांमध्ये मानायचा सल्ला तिचा,
असा एक भाचा आहे तिचा, तुझ्यापाशी
तो परत करशील मामा....
तिची एक भाची आहे मामा, तुझ्यापाशी....
तिची जणू काही ती पहिली नातच,
अन तिच्यात काही अंशी पाहिली,
तुम्ही सर्वांनीच तुमची फार कमी
पाहिलेली, अनुभवलेली तुमची आई.
जिच्या कोडकौतुकासाठी, माझी आई;
अनेक शनिवार-रविवार, आपला संसार उरकून;
धडपडत करायची पुणे-मुलुंड वारी.
अन मोठेपणी जी स्वतः म्हणायची,
"आत्याचं घर कितीही लांब असू दे,
मी जाईनच तिच्या घरी..."
अशी तिची भाची ....
जी तिच्या सगळ्या गुजगोष्टी
सांगण्यासाठी धडपडत यायची,
अन एका आन्सरिंगमशीनमुळे,
सगळे धागे तोडून टाकणारी,
अशी एक भाची आहे, तुझ्याकडे
ती परत करशील, मामा...
तिची एक वहिनी आहे मामा, तुझ्याकडे...
सुरुवातीला काहीशी शंकेने,
मग खुपशी समजून, की फायदा म्हणून
अन नंतर खुपशी स्पर्धा म्हणून,
नाते तुटत नाही म्हणूण स्विकारणारी
जिच्या आजारपणात आपला संसार गुंडाळून,
माझी आई धावली होती, तिच्या कच्च्याबच्च्यांसाठी.
जिचा संसार टिकावा म्हणून;
तुझ्याशीही भांडली, तिची बाजू घेऊन,
अशी एक वहिनी आहे तिची, तुझ्याजवळ
ती परत करशील, मामा...
आणखीन एक सर्वात महत्वाचे सामान तिचे
राहिलेय तुझ्यापाशी मामा, ते परत करशील ?
तिची आई गेली तेव्हा बाळा-भाई म्हणत
तिने जवळ घेतले....
लहान म्हणून अनेकदा, शिस्तीच्या नानासाहेबांसमोर,
ज्यांना पाठीशी घातले, त्यातल्या...
तडकफडक तरूणपणी ज्याला पाठिंबा दिला,
तरूणपणी ज्याच्या इच्छा जाणून घेतल्या,
तेव्हा ज्याला मानसिक आधार दिला,
ज्याच्या लग्नात केवळ ताई नाही तर आई,
हा मान मिळवला, अन तशी कर्तव्येही पार पाडली,
ज्याच्या संसारातल्या वादळांना शांत केलं,
ज्याचे तारू भरकटू नये म्हणून
सगळा वाईटपणा घेतला,
अन ज्याने मानसिअक आधारही दिला,
घर बदलताना, काही महत्वाचे निर्णय घेताना,
जो न सांगता मदतीला पुढे झाला,
असा एक भाऊ आहे तिचा, तुझ्याकडे...
तो परत करशील, मामा...
हे सगळं सामान परत करशील मामा ?
आणि हे सगळं नाही परत करू शकलास...
तर एक विनंती करू तुला, मामा...
वयाच्या सत्तरीला, डोळ्याच्या खाचा झाल्यावर
निदान त्यांचे वाहत असलेले अश्रू तरी
आता वाढवू नकोस, मामा...
पूर्वीची कणखर, खंबीर अशी तुझी ताई....
आता खरच झालीय एक म्हातारी आजीबाई...
तिचं काही सामान राहू दे ना, तुझ्याकडे, मामा..... "
Sunday, May 23, 2010
पावलं : साद - प्रतिसाद
माझ्या एका मैत्रिणीची ही एक कविता .
यावर माझी प्रतिक्रिया -
" पावलांना त्या नाही तुझी याद
मग का करून घ्यावास तुच फक्त त्रास ?
शोध तुझी, अगदी तुझीच वाट
ते सोपे नाही नाहीच;
अगदी मान्य, पण
हे सोसणे तरी
कुठे आहे सोपं ?
कर आता सुरूवात,
पुन्हा चालायला लाग.
तुझ्या पावलांच्या ठशांचाच
घेईल कोणीतरी माग .
मग होईल सोपी वाट
आणि होईल तीच खरी साथ !
किंवा असेही होईल
तुझ्या नव्या उमेदीकडे
अगदी त्याचेच जाईल लक्ष.
चकीत होऊन मागे फिरून
वळून बघेल तोच.
मग मात्र एकच कर
तुझ्या पावलांचेही महत्व
सतत ठेव जागते;
त्याच्या मनात,
अन हो,
त्याहूनही तुझ्या मनात ! "
पावलं
-सरोजिनी
-सरोजिनी
सप्तपदी चालतांना
योजले होते मी मनाशी
तुझ्या पावलांवर
पाऊल ठेवून चालायचे
पण.......
तुझ्या वेगवान पावलाशी
स्पर्धा करणे
मला कधीच जमले नाही
एकाच टांगेत गेलास तू
क्षितीजाच्या पार.....
गोठवलेली पावलं माझी
झालीत निराधार
दूरवर दिसतात....
आता तुझी पावले
एका अज्ञात
गुहेकडे जाणारी
जेथून परतणार्या
पावलांचे ठसे
अजून कुणीच पाहिले नाहीत.
योजले होते मी मनाशी
तुझ्या पावलांवर
पाऊल ठेवून चालायचे
पण.......
तुझ्या वेगवान पावलाशी
स्पर्धा करणे
मला कधीच जमले नाही
एकाच टांगेत गेलास तू
क्षितीजाच्या पार.....
गोठवलेली पावलं माझी
झालीत निराधार
दूरवर दिसतात....
आता तुझी पावले
एका अज्ञात
गुहेकडे जाणारी
जेथून परतणार्या
पावलांचे ठसे
अजून कुणीच पाहिले नाहीत.
" पावलांना त्या नाही तुझी याद
मग का करून घ्यावास तुच फक्त त्रास ?
शोध तुझी, अगदी तुझीच वाट
ते सोपे नाही नाहीच;
अगदी मान्य, पण
हे सोसणे तरी
कुठे आहे सोपं ?
कर आता सुरूवात,
पुन्हा चालायला लाग.
तुझ्या पावलांच्या ठशांचाच
घेईल कोणीतरी माग .
मग होईल सोपी वाट
आणि होईल तीच खरी साथ !
किंवा असेही होईल
तुझ्या नव्या उमेदीकडे
अगदी त्याचेच जाईल लक्ष.
चकीत होऊन मागे फिरून
वळून बघेल तोच.
मग मात्र एकच कर
तुझ्या पावलांचेही महत्व
सतत ठेव जागते;
त्याच्या मनात,
अन हो,
त्याहूनही तुझ्या मनात ! "
Wednesday, March 17, 2010
अद्वैत
यमुना तीरी राधा कधीची
वाट पाही श्रीरंगाची
मिटलेल्या दोन लोचनी
मूर्ती चित्तचोरट्याची
कोण जाणे कसे जाहले
एक अवचित घडून गेले
मोरपीस तव डोईवरले
पुर्या शरीरी तिच्या फिरले
माधवाचे रुप गोजिरे
तिच्या मुखी रेखियले
नाग लाघवी वेणूचे
तिच्या वेणीत उतरले
सारे गारूड विश्वाचे
तिच्या चोळीत झळके
चैतन्य परम-आत्म्याचे
तिच्या पदरी सामावले
सावळ्याची निळाई
उतरली तिच्या देही
काया मोहरूनी तिची
झाली अंतर्बाह्य हरीची
आला आला श्रीरंग
हरपूनी होई स्तब्ध
पाहूनी राधेतलं
स्वतःचेच प्रतिबिंब
राधा, राधा न राहिली
राधा कृष्ण कृष्ण झाली
अचंबित होई हरी ही
द्वैतातले अद्वैत पाहुनि
२५.०१.२०१०
Friday, February 26, 2010
कृष्णा , थांबव तुझा पावा

कृष्णा , थांबव तुझा पावा
घरचे सारे काम, अन सासूचा पहारा
संध्याकाळची वेळ, अन सा-यांच्याच नजरा
कृष्णा , थांबव ना पावा !
कृष्णा , थांबव तुझा पावा
कालिंदीचा तट, तिथे गोपांचा मेळावा
कदंबाची सावली, जिथे सगळ्यांना विसावा
कृष्णा , थांबव ना पावा !
कृष्णा , थांबव तुझा पावा
मनीची मझ्या घालमेल, त्यात तुझा पुकारा
होते कालवाकालव, मन पिसाटवारा
कृष्णा , थांबव ना पावा !
कृष्णा , थांबव तुझा पावा
गोळा झाले सारे, गोकुळ भोवती तुझ्या
राहिले नाही भान, जनाजनास सा-या
आता हरकत नाही, सख्या वाजव तुझा पावा
कृष्णा , वाजव ना पावा !
Wednesday, February 24, 2010
कृष्णा....
काम तसे नेहमीचे
मन राधेचे गुंतलेले
अन अचानक ,
कानात बरसू लागले
आर्त सूर बासरीचे.
थंडीचे छोटे छोटे दिवस,
त्यातली धुक्याने गारठलेली सायंकाळ.
गावातले चिडिचुप्प झालेले रस्ते
गप्प उभ्याने रा़खण करणारी झाडे.
अंधुकलेल्या पायवाटा
यमुनेचा नीरव किनारा.
तिचे संथ हलणारे
निळे सावळे पाणी
त्यात तटावरच्या झाडांची
संथ हलणारी सावली.
चुबकन वर येणारी
एखादीच मासोळी.
अलवार चांदण्याची अष्ट्मी
पायाखाली रूतणारी शुभ्र रेती.
आर्त सूर आता
अधिकच तीव्र झालेत,
पण श्रीहरी तर
दिसत नाही.
"कुठे शोधू तुला माधवा?
हा तुझा लाडका कदंब...
पण तिथेही नाहीस तू.
अन हे काय ?
त्याच्या पावलात
हा बाण कसा रुतून बसलाय ?
अन त्यातून पाझरणारे
हे शुभ्र दूध ...?
ही जिवाची अशी घालमेल
श्रीरंगा संपव ही वेदना.
नको, नको, थांब जाउ नको
मलाही घे ना रे, ने ना रे
..........................."
अन मग एक स्तब्ध शांतता
................................... !
दुस-या दिवशीचा सूर्य उगवला
पण
आसमंतातला सूर हरवून गेलेला.
अन यमुना अश्रू ढाळत उभी ;
सोबत राधेचे कलेवर
अन
त्या तिकडे लां ऽऽऽऽ ब रानात
श्रीकृष्णाचे........ !
२१.०१.२०१०
Subscribe to:
Posts (Atom)